استراتژی های کنترل آنفلوآنزای پرندگان

از سال 1959، 42 نوع بیماری همه گیر حیوانی آنفلوآنزای حاد پرندگان به وجود آمده است (شکل 1). 35 نوع از این ویروس های همه گیر از نظر جغرافیایی محدود و منحصر به یک کشور بوده اند، از فارمی به فارم دیگر منتقل شده اند و با برنامه های اجرایی دقیق ریشه کن شده اند. با این حال در پنج مورد وقوع آنفلوآنزای حاد، از واکسیناسیون به عنوان ابزار مدیریتی استفاده و استراتژی های بازدارنده شدیدی پیاده شده است.
یک ویروس H5N1 در سال 1996 در یک غاز در استان گوانگدونگ چین مشاهده شد و برخلاف ویروس های موجود در 39 مورد دیگر آنفلوآنزای حاد پرندگان، این ویروس در پرندگان وحشی، طیور و انسان ها موجب مرگ و میر شد و در 70 کشور از قاره های آسیا، آمریکا، آفریقا و آمریکای شمالی گسترش یافت و متاسفانه دید افراد را در مورد ماهیت آنفلوآنزای حاد پرندگان تغییر داد.

 

مقدمه
ویروس های آنفلوآنزای پرندگان متنوع و گوناگون هستند و به 144 نوع ویروس زیررده تقسیم بندی می شوند که بر پایه ترکیب های مختلف 16 هماگلوتینین و 9 نورامینیداز قرار دارند و به دو پاتوتیپ مختلف تقسیم می شوند: کم حدت و حاد.
اولین موارد از آنفلوآنزای حاد پرندگان، که قبلا به نام طاعون مرغی از آن یاد می شد در سال 1878 در شمال ایتالیا گزارش شد و پس از آن از اواخر دهه 1800 میلادی تا دهه 1950در اروپا، آسیا، آفریقا و آمریکای شمالی و جنوبی گسترش یافت. به طور کلی از سال 1959، وقوع آنفلوآنزای حاد پرندگان از نظر جغرافیایی بسیار محدود شد و 42 مورد آنفلوآنزای حاد باقی ماند. این 42 ویروس حاد مختلف از سویه H5 یاH7  کم حدت آنفلوآنزای پرندگان به وجود آمده اند که اخیرا این ویروس ها در برخی پرندگان آبزی و پرندگان وحشی، دیگر بیماری زا به حساب نمی آیند.
این ویروس های کم حدت بعد از آنکه به بدن پرندگان دانه خوار می رسند و در آن جریان می یابند، در پروتئین هماگلوتینین خود دچار جهش خاص می شوند که ویژگی های فنوتیپ ویروس های آنفلوآنزای پرندگان را به خود می گیرند. اکثر موارد وقوع آنفلوآنزای حاد H5N1 (از نوع ویروسی که در سال 1996 در گوانگدونگ مشاهده شد و به اختصار Gs/GD نامیده می شود) در مصر، اندونزی، ویتنام و بنگلادش رخ داده اند. از سال 2014، بیشترین وقوع آنفلوآنزا در آمریکا، تایوان، کره جنوبی، آفریقا، خاورمیانه و اتحادیه اروپا اتفاق افتاده است. اکثر موارد آنفلوآنزای حاد پرندگان Gs/GD از نوع H5N1 بودند اما ترکیب این ویروس آنفلوآنزای نوع H5N2، H5N3، H5N6 و H5N8 از کلاد 2.3.4.4 را به وجود آورد که در مناطق جغرافیایی مختلف پخش شد. وقوع H5Nx Gs/GD در سال 2014-2015 در آمریکا از طریق برنامه دقیق و سختگیرانه ریشه کن شد، این آنفلوآنزا به مدت 6 ماه در آمریکا ادامه داشت و 50 میلیون پرنده را تحت تاثیر قرار داد و 850 میلیون دلار برای دولت فدرال هزینه داشت. شدت، اندازه و محدودیت پخش جغرافیایی H5Nx Gs/GD موجب شد تا نام panzootic یا بیماری جهان گیر حیوانی به این نوع بیماری داده شود. دیگر موارد وقوع پراکنده آنفلوآنزای حاد H5 و H7 در سراسر جهان گزارش شده است که اخیرا در فرانسه، انگلستان، آلمان، ایتالیا و مکزیک بوده است و ویروس های آن بنابر منطقه از آنفلوآنزای کم حدت به حاد جهش داشته اند.

 

شیوه های کنترل آنفلوآنزای حاد پرندگان، از جمله واکسن ها و واکسیناسیون
بسیاری از بیماری های همه گیر آنفلوآنزای حاد با استفاده از برنامه های قدیمی کنترل این بیماری ریشه کن شده اند اما در سال 1995، پنج بیماری همه گیر حیوانی به عنوان اقدامی اضافی و موقت، واکسیناسیون انجام داده اند. از سال 2002 تا 2010، بیش از 113 بیلیون دوز از واکسن آنفلوآنزای پرندگان در 15 کشور برای پرندگان استفاده شد. اکثر این واکسن ها (99 درصد آنها) در چهار کشور آلوده به آنفلوآنزای حاد H5N1 استفاده شد (چین [91%]، مصر [4.7%]، اندونزی [2.3%] و ویتنام [1.4%]).
در این کشورها برنامه واکسیناسیون برای تمامی طیور اجرا و انجام واکسیناسیون در این چهار کشور بعد از آن عملی شد که آنفلوآنزای H5N1 در طیور یک منطقه بومی شد و واکسیناسیون آلودگی های بومی به این کشورها را از بین برد.
11کشور دیگری که کمتر از 1 درصد از واکسن استفاده کردند، رویکردی متمرکز و بر پایه پذیرش خطر داشتند.
واکسن های غیرفعال آنفلوآنزای پرندگان 95.5 درصد و واکسن های دارای ویروس زنده 4.5 درصد از واکسن استفاده شده را شامل می شدند. از بروز بیماری بالینی و مرگ و میر در جوجه ها جلوگیری شد و زندگی روستایی و امنیت غذایی از طریق استفاده از این واکسن در زمان بروز آنفلوآنزای حاد حفظ شد. گزارش کمتری از آنفلوآنزای کم حدت H5/H7 نسبت به آنفلوآنزای حاد ارائه شد و فقط شش کشور از واکسن در برنامه های کنترلی خود استفاده کردند که 8.1 درصد از کل استفاده واکسن آنفلوآنزای H5/H7 بوده است. برنامه سختگیرانه بدون واکسیناسیون، روشی ترجیحی برای کنترل آنفلوآنزای حاد بوده است و ریشه کن کردن در 36 مورد آنفلوآنزا با موفقیت انجام شد.

 

اقدامات پیشگیرانه دیگر
برای واکنش به آنفلوآنزای حاد در آمریکا بر اساس تجربیات حاصل از آنفلوآنزای سال 2014-2015 بهبودهایی به دست آمد. این تجربیات شامل موارد زیر می شد:
•    معاینه سریع – کلاد 2.3.4.4 RRT-PCR سرعت و دقت معاینه را افزایش داد.
•    جبران خسارت – موجب شد تا گزارش ها سریع ارائه شود زیرا پرداخت به ازای تعداد پرندگان زنده بود
•    جمعیت زدایی سریع – گاز CO2 (کل خانه، روش های چادر پلاستیکی و اتاق ها)، فوم و در موارد فوق اضطراری که گاز CO2 و فوم موجود نیست، خاموش کردن

 

تهویه
•    دفع امن – کمپوست کردن، کوره های آتش دارای درب هوا یا دفن مناسب ضایعات
•    تقویت دوباره زیرساخت دامپزشکی عمومی
•    مشارکت (اعتماد): دولت/آکادمی/صنعت
•    روش های نظارت (طیور و پرندگان وحشی): اتحاد و شیوه های نمونه گیری آماری
•    برنامه های واکنش اضطراری و تمرین آن
•    منطقه بندی تجارت طیور

 
 
وقوع آنفلوآنزای حاد پرندگان از سال 1959

وقوع آنفلوآنزای حاد پرندگان از سال 1959

 

آخرین میزان شیوع آنفلوآنزای پرندگان در کشورهای مختلف بر اساس آمار سازمان جهانی سلامت در 1 سپتامبر 2017

آخرین میزان شیوع آنفلوآنزای پرندگان در کشورهای مختلف بر اساس آمار سازمان جهانی سلامت در 1 سپتامبر 2017

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

اجرا شده توسط: همیار وردپرس