براساس آمار گمرک در سال گذشته بیش از ۷۹ هزار تن کنجد از کشورهای مختلف جهان به ویژه پاکستان وارد کشور شده است.
واردات برخی محصولات کشاورزی که امکان کشت و تولید آن در داخل کشور وجود دارد از جمله معضل هایی است که کشاورزان را با مشکلات عدیده ای روبرو کرده و از طرفی تولید داخل را نشانه گرفته است.
در این میان عده ای از کارشناسان کمبود آب را دلیلی بر واردات اغلب محصولات کشاورزی می دانند و کشت سنتی را عامل اصلی به هدر رفتن آب کشاورزی می‌دانند، اما با بررسی آمار صادرات محصولات آب‌بر از جمله هندوانه که رقم بالایی به خود اختصاص داده است می توان به نبود برنامه جامع در بخش کشاورزی پی برد.
کنجد از جمله دانه های روغنی محسوب می‌شود که کاربرد روزافزون روغن حاصل از این گیاه در صنعت، موجب افزایش تقاضا برای خرید این محصول شده است.
به طوری که آمار گمرک در سال ۹۵ حاکی از آن است که بیش از ۷۹ هزار و ۷۸۳ تن دانه کنجد یا به صورت خرد شده وارد کشور شده است.
در این میان حدود ۱۰۶ میلیون و ۹۱۰ هزار و ۲۱۱ دلار ارز برای واردات این محصول پرکاربرد در سال ۹۵ از کشور خارج شده است.
لازم به ذکر است که ارزش ریالی این میزان واردات، بالغ بر ۳۳۶ میلیارد و ۴۲۵ میلیون و ۷۹۷ هزار و ۶۹۲ تومان در آمار گمرک به ثبت رسیده است.
گفتنی است کنجد از کشورهای پاکستان، افغانستان، سودان، نیجریه و هند وارد ایران شده است و در میان کشورهای ذکر شده، پاکستان با صادرات بیش از ۴۰ هزار و ۴۲۳ تن کنجد به ایران بزرگترین صادرکننده این محصول به کشور بوده که درآمد ۵۳ میلیون و ۲۰۸ هزار و ۲۶۴ دلاری را نصیب خود کرده است.
نکته حائز اهمیت این است که این دانه روغنی در مناطق گرمسیر کشور کشت می‌شود و برای کشت آن به آب کمی نیاز است و این درحالی است که تولید و کشت محصولات جالیزی و صادرات آن که در حجم بالا انجام می‌شود از محصولات آب بر محسوب می‌شود.
کنجد به خشکی مقاوم بوده و کشت آن به صورت دیم در شرایطی که بیش از ۴۰۰ میلی متر باران در طول دوره رویش باشد با موفقیت امکان پذیر است و با درآمد ارزی خارج شده از کشور برای واردات آن می‌توان تجهیزات در این بخش را برای کشت و تولید کنجد ارتقا داد و افراد زیادی را مشغول به کار کرد.
همچنین در این راستا فاطمه پاسبان کارشناس کشاورزی در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه چرا برنامه جامعی برای کنترل میزان تولید محصولات کشاورزی وجود ندارد، گفت: مشکل عمده در بخش کشاورزی نبود الگوی کشت برای تولید محصولات کشاورزی است و هنوز برنامه جامعی با عنوان الگوی کشت در بخش کشاورزی تعیین نشده واین امر هر ساله باعث ضرر و زیان کشاورزان می‌شود.
وی افزود: در صورت تعیین الگوی کشت در بخش‌های مختلف کشاورزی می‌توان به این موضوع پی برد که هر منطقه برای تولید چه محصولی مناسب است و باید در این الگو با تحقیق و پژوهش میزان تولید مناسب برای هر منطقه لحاظ شود که بر اساس آن کشاورز در هنگام کشت بداند چه محصولی را در چه وسعت زمینی بکارد تا در کنار برطرف کردن نیاز جامعه متضرر نشود.
پاسبان گفت: کشاورز اگر بداند که چه محصولی با چه میزان تولید برای او صرفه اقتصادی دارد مطمئنا به سمت کاشت آن محصول می‌رود و با توجه به تجربیات سال گذشته خود دست به تولید محصول نخواهد زد.
با این تفاسیر یکی از راه حل های موجود در تولید این محصول می‌تواند خرید تضمینی آن باشد تا در کنار گندم خودکفایی در تولید این محصول پرکاربرد در کشور فراهم شود.